سلامت از دیدگاه قرآن و احادیث

سلامت از دیدگاه قرآن و احادیث

سید میثم موسوی, مهدی حقی

چکیده

 

از ابتدای خلقت بشر، سلامت مقوله ای بوده که با انسان عجین و همراه بوده است. آنچه که در مقابل سلامتی بوده، یعنی بیماری، پدیده ای نامطلوب بوده که انسان همواره از آن گریزان و تمام تلاش خود را بکار برده تا همیشه در وضعیت سلامت باشد و در صورت بروز بیماری به طریق ممکن به درمان آن پرداخته تا سلامتی کامل او حاصل شود.

سلامت از دیدگاه سازمان جهانی بهداشت عبارتست از: برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو. با توجه به تعریف سلامتی(تعریفWHO) متوجه می شویم که سلامتی یک مسئله چند بعدی است. حتی امروزه علاوه بر بعد جسمی، روانی و اجتماعی، جنبة معنوی را هم در نظر می گیرند و باید توجه داشت، که ابعاد مختلف سلامتی و یا بیماری بر یکدیگر اثر کرده و تحت تأثیر یکدیگر قرار دارند. به طوری که مشکلات جسمی بر روان فرد و مشکلات روانی بر جسم او و نیز هر دوی آن ها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سلامتی اثر می گذارد.

یکی از بزرگ ترین نعمت های پروردگار برای بشر، تندرستی و سلامتی است. سلامت در فرهنگ متعالی اسلام به عنوان یک ارزش مطرح شده است. سلامت ایده آل(کمال مطلوب) سلامتی کامل، همه جانبه، شفابخش و مهم تر از آن رو به تکامل و تزاید و در برگیرندة سلامت دنیا و آخرت است. خداوند در قرآن کریم در قالب آیات مختلف بر حالات و ابعاد سلامت انسان تاکید می‌کند. این مقاله، یک مقاله توصیفی بوده که به بررسی دیدگاههای قرآن و همچنین احادیث به مقوله سلامت و ابعاد آن می پردازد.

 

تمام متن: PDF

کدام آیات قرآن به ضرورت تلاش برای حفظ سلامت جسم، اشاره می‌کند؟

قرآن کریم مانند یک دائرة المعارف علمی در بردارنده و جامع تمام جزئیات مسائل نیست، بلکه کتاب هدایت و ارشاد است، و دربردارنده احکام و قوانین کلی در مسئله هدایت بشر به سوی سعادت و کمال است؛ از این رو به بسیاری از مسائل جزئی به صورت صریح نپرداخته است؛[1] از جمله آن مسائل جزئی، همین مسئله مورد پرسش است. اما در عین حال می‌توان از برخی آیات این موضوع(سلامت و توان جسمی) را استنباط کرد؛ مانند: «قالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاهُ عَلَیْکُمْ وَ زادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتی‏ مُلْکَهُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ»؛[2] پیغمبرشان به آنها گفت: خدا طالوت را پادشاه شما کرد. گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهى باشد؟ ما سزاوارتر از او به پادشاهى هستیم و او را دارایى چندانى نداده‏اند. گفت: خدا او را بر شما برگزیده است و به دانش و توان او بیفزوده است، و خدا پادشاهیش را به هر که خواهد دهد که خدا دربرگیرنده و داناست.
قرآن کریم در این آیه، توان و سلامت جسمی را در کنار دانش فراوان، یکی از امتیازات رهبری جامعه بیان کرده است؛ بنابر این، شاید بتوان از این آیه، ارزش‌مند بودن جسم قوی و سالم را استنباط کرد.
این آیه در باره حضرت طالوت(ع) است. یهود در مقام اعتراض بر آمده و گفتند که طالوت به دو علت سزاوار پادشاهى نیست: اولاً: این‌که او از فرزندان بنیامین است و آن خاندان فاقد مقام سیادت و سلطنت بوده‏‌اند در حالی‌که یهود از فرزندان «لاوى» بوده یا از فرزندان «یهودا» می‌باشند. به هر صورت از خاندانى هستند که سلطنت و پیامبرى موروثى آنان بوده است و خداوند سیادت و فرمانروائى را به این طایفه داده و چگونه این مقام قابل انتقال خواهد بود! ثانیاً: این‌که طالوت فقیر و تنگ‌دست است و فاقد شأن پادشاهى است، بنابر این به این دو دلیل یهود بر او ارجحیت داشته و آنان شایسته سرپرستى هستند.
 پیامبرشان در جواب اعتراض آنان فرمود: چون آفریدگار طالوت را به پادشاهى برانگیخته محققاً او از همه شایسته‌‏تر است؛ زیرا شرط فرمانروایى برخوردارى از نیروى عقلى و جسمى کافى است تا آن‌که بتواند از عهده تأمین مصالح اجتماع برآید و هر کس را به مقام لایقش برساند. و اعتراض به این‌که او از خاندان سلطنت نیست و این‌‌که او از ثروت کافى برخوردار نمى‌‏باشد جز نادانى چیزى نیست؛ زیرا هدف شما از تعیین رهبر این است که بتواند در جنگ با جالوت او را شکست داده و مجدداً شما را به وطن‌‌هایتان برگرداند، و این مستلزم داشتن نیروى جسمانى کافى است که خداوند به طالوت داده، و نیز نیازمند به قدرت فکرى و صلاحیت رهبرى است که خدا آگاه‌‏تر است و تشخیص داده که در این زمینه او از هر کس سزاوارتر مى‏‌باشد.[3]  
بنابر این، سلامت جسمانی یکی از امتیازات است؛ چراکه بیماری و نقص جسمانی، مانعی برای انجام واجبات مهم خواهد بود؛ از این‌رو است که گفته مى‏شود عقل سالم در بدن سالم است؛ زیرا بدن است که وسیله فعالیت و عمل تهذیب و تزکیه نفس بوده، و نماینده روح انسانى است. لذا است که امام علی(ع) می‌‌فرماید: «قَوِّ علی خِدمَتِکَ جَوارحی»؛[4] به من قوت و قدرت بدنی ده تا آن‌را در خدمت تو به کار گیرم.

موضوع غذا خوردن در قرآن

سوره اعراف ؛ آیه

31

یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ

ترجمه :

اى فرزندان آدم، نزد هر مسجد (به هنگام نماز) لباس و زینت‏هاى خود را برگیرید و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید، همانا خداوند اسرافکاران را دوست ندارد.

شاید بتوان گفت: آنچه در قرآن با خطابِ «یا بنى آدم» بیان مى‏شود، مربوط به تمام انسان‏ها و همه‏ى ادیان و از مشترکات آنان است.

قرآن در سوره کهف، آیه 46 به مال و فرزند،«زینت» گفته است: «المال و البنون زینة الحیاة الدّنیا». بنابراین ممکن است، آیه بیانگر این باشد که مال و فرزند خود را هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشید، تا با مال خود، به حل مشکلات اقتصادى مسلمین بپردازید و با حضور فرزند در مساجد و جماعات، مشکلات تربیتى نسل آینده را حل کنید.

 اسراف در غذا و پرخورى، منشأ بسیارى از بیمارى‏هاى جسمى و روحى و مایه‏ى سنگدلى و محروم شدن ازچشیدن مزه‏ى عبادت است.

گرچه استفاده از زینت و طعام، امرى فطرى و طبیعى است، ولى در شرایط خاص مانند وجود نیازمندان ومحرومان، باید با آنان همدردى کرد.

امام صادق علیه السلام فرمودند: کسى که رزق یک روز خود را داشته باشد، ولى قانع نباشد و از مردم سؤال و تکدّى کند، از مسرفان است.

اسراف در غذا و پرخورى، منشأ بسیارى از بیمارى‏هاى جسمى و روحى و مایه‏ى سنگدلى و محروم شدن ازچشیدن مزه‏ى عبادت است. چنانکه پیامبر(ص) فرمودند: «المعدة بیت کلّ داء»: معده، کانون هر بیمارى است.

پزشکى مسیحى پس از شنیدن این آیه و حدیث گفت: تمام علم طب، در این آیه و این سخن پیامبر شما نهفته است.

امام صادق علیه السلام فرمودند: آنچه باعث از بین رفتن مال و زیان رساندن به بدن باشد، اسراف است.

در روایت دیگرى مى‏خوانیم: آن چه در راه خدا مصرف شود ،هرچند بسیار زیاد باشد، اسراف نیست و آنچه در راه معصیت خدا استفاده شود، هرچند اندک باشد، اسراف است.

نتیجه گیری:

1 - اوّل نماز، آنگاه غذا «عند کلّ مسجد و کلوا و اشربوا» اوّل توجّه به روح و معنویّت، آنگاه توجّه به جسم.

2- صرفه‏جویى، محبوب خداوند است و بهره‏گیرى از زینت و غذا، باید دور از اسراف باشد.

تغذیه از نظر قرآن کریم

خداوند کریم در قرآن مجید برای بهتر و سالم ماندن جسم انسان ها دستوراتی فرموده و بوسیله پیامبر گرامی اش محمد مصطفی (ص) به بشریت ارزانی شده است.

قرآن کریم در سوره عبس آیه 24 چنین می فرماید:

« فَلْیَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَى طَعَامِهِ »

یعنی آدمی باید به غذایش، خوراکش و به آنچه می خورد توجه داشته باشد که از هر نظر پاک و تمیز ، حلال، مباح و قابل خوردن باشد و از نظر بهداشت و سلامتی بایستی دقت کافی مبذول دارد که آنچه می خورد سالم باشد و چه از نظر ظاهر و چه از نظر باطن آلوده نباشد. حق کسی را نخورد و توجه داشته باشد که چه می خورد و به اندازه کافی بخورد و آیا آنچه می خورد، خوردنی است؟

و نیز بنگرد که آفرینش چقدر در به وجود آمدن این غذا از عناصر و عوامل مختلف استفاده کرده است و چه نیروهایی بکار رفته تا این غذا به صورت کنونی درآمده است.

و نیز در سوره اعراف آیه 31 می فرماید:

« یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ وکُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ »

ای فرزندان آدم زینت و آرایش خود را نزد هر مسجدی (در هر نمازی) فرا گیرید (بهترین و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوشید) و بخورید و بیاشامید و در خوردن و آشامیدن زیاده روی نکنید که خدا آنان را که اسراف و زیاده روی می کنند دوست ندارد.

باز قرآن کریم برای برقراری بهداشت و محیط سالم در آیه 168 سوره بقره چنین می فرماید:

« یَا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُواْ مِمَّا فِی الأَرْضِ حَلاَلاً طَیِّباً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ»

ای مردم از آنچه خدا در روی زمین از حلال ها و پاکیزه ها آفریده، بخورید و از گام ها (آثار و نشانه ها)ی شیطان پیروی نکنید.

در آیه 172 سوره بقره باز چنین می فرماید:

« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُلُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَاشْکُرُواْ لِلّهِ إِن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ »

این آیه نیز دستور می دهد که از غذاهای پاک و پاکیزه و حلال ها و قابل خوردنی ها استفاده کنید و شکر نعمت های خدا را به جای آورید.

آیات قرآنی انسان را از تصرف خائنانه در غذاها، خراب کردن مواد غذایی مردم و آلوده کردن آنها، مواد خوب و بد را مخلوط کردن برای سودجویی شخصی، گران فروشی و ظلم و ستم بر مردم بازداشته و نهی فرموده است و آن را از زشتی ها و پلیدی ها می داند که در این باره آیه 81 سوره طه چنین می فرماید:

« کُلُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَمَن یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَى»

یعنی از غذاهای پاکیزه که روزی اتان کردیم بخورید و در آن طغیان نکنید و از حد و اندازه تجاوز ننمایید (حلال آن را به حرام مبدل نکنید). سپاس گزار باشید و اسراف و زیاده روی نکنید که غضب و خشم من بر شما فرود می آید و غضب و خشم من بر هر که فرود آید محققاً هلاک و تباه خواهد شد.

برای به دست آوردن غذاهای پاکیزه و برای بدست آوردن سالم ترین غذاها در محل سکونت انسان ها (هم از نظر پاکی ظاهری و هم از نظر پاکی معنوی) آیه 19 سوره کهف چنین می فرماید:

«... فَابْعَثُوا أَحَدَکُم بِوَرِقِکُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِینَةِ فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَى طَعَامًا فَلْیَأْتِکُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ...»

یعنی با این پول هایتان که دارید، یکی را از میان خود به شهر بفرستید تا دقت کند و خوب بنگرد که غذای کدامیک از فروشندگان پاکیزه تر است و از آن غذای پاکیزه برای شما بیاورد.

از این آیات قرآنی چنین بر می آید که خداوند متعال و اسلام مبین برای بهداشت و سلامتی آدمیان دستورات بس گرانبهایی داده و خاطر نشان ساخته است که انسان ها بایستی از آلودگی های غذایی ، خوراکی، زندگی، آموزشی و به طور کلی از همه زشتی ها و پلیدی ها دوری گزینند و دور ناروایی ها نگردند.

از رسول گرامی و ائمه اطهار دستورات بهداشتی زیادی رسیده است. از جمله کتاب های بهداشتی پزشکی ائمه، کتاب طب النبی، طب الصادق و طب الرضا را می توان نام برد.

مواد غذایی معجزه گر قرآنی

گیاهان و میوه‌های قرآنی، کلید سلامتی بدن می‌باشند و می‌توانند بهترین بهره‌وری را داشته باشند.

---

قرآن کریم بهشت را بیشتر با کلمه «جنت» که به معنی بستانی است که از لحاظ کثرت درخت‌ها و پیچیدگی شاخه‌های آنها، ایجاد سایه و پوشش مخصوصی برای سطح آن کرده است، یاد می‌نماید. در برخی از آیات به میوه‌های بهشتی و همچنین درختان اشاراتی شده است که بسیاری از آنها علاوه بر خواص تغذیه‌ای خاصیت درمانی نیز دارند، مانند زیتون، انجیر و ... که خاصیت دارویی دارند. در حقیقت انجیر و زیتون سر دسته گیاهانی هستند که در قرآن عنوان شده‌اند. در مصرف میوه‌ها و گیاهان باید مسائل منطقه‌ای و بومی ‌را نیز در نظر گرفت.

در حدیثی آمده است «علیکم بأعقاقیر دیارکم»، لذا اقلیم هر منطقه، گیاهان و میوه‌هایی که در آنجا رشد می‌کند، با طبیعت مردم همان‌جا سازگاری دارد و اگر در بعضی از مواقع شاهد بروز اختلالاتی در افراد هستیم، برای این است که محصولات گرم در مناطق سرد و بالعکس مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. در این مقاله به برخی از خواص مواد غذایی ذکر شده در قرآن می‌پردازیم.

 

انجیر را با زیتون بخورید

انجیر از میوه‌هایی با قند بالا است که مانع از افت قند خون شده، همچنین دانه‌های این میوه مانع از بروز یبوست می‌شود. این میوه حاوی مقادیر بالایی از آهن بوده، لذا بهتر است همراه با زیتون مصرف شود تا خاصیت متعادل برای بدن داشته باشد. خداوند در سوره «تین» (انجیر) به این میوه قسم خورده است. احتمالاً علت آن است که انجیر، یکی از میوه‌های همه چیز تمام و دارای املاح و ویتامین‌های زیادی می‌باشد، لذا مورد توجه خاص قرآن قرار گرفته است، اما این سوگند، ویژگی ظریف دیگری هم در بر دارد که موجب مسلمان شدن رئیس یک تیم تحقیقاتی ژاپنی هم شده است، زیرا یک گروه پژوهشی ژاپنی، در بین مواد خوراکی به دنبال منبع پروتئین خاصی بودند که به میزان کم، در مغز انسان و حیوانات تولید می‌شود. این پروتئین، کاهش‌دهنده کلسترول خون و مسۆول تقویت قلب و شجاعت انسان است و بعد از سن 60 سالگی به پایان می‌رسد و دیگر در بدن تولید نمی‌شود. ژاپنی‌ها فهمیدند این ماده فقط در انجیر و زیتون موجود است و برای تأمین آن، باید انجیر و زیتون را به نسبت یک به هفت مصرف کرد. بعد از ارائه این نتیجه یکی از قرآن‌پژوهان مصری نامه‌ای به این تیم تحقیقاتی می‌نویسد و اعلام می‌کند که در کتاب مقدس مسلمانان، خداوند به انجیر و زیتون در کنار هم قسم خورده است و نام انجیر فقط یک بار و نام زیتون نیز هفت بار در قرآن آمده است. رئیس گروه تحقیقاتی ژاپنی بعد از اینکه مطمئن شد قرآن کریم در 1430 سال قبل از آنان نتیجه پژوهش آنها را بیان کرده است، اسلام آورد.

 

انجیر

انجیر به علت داشتن پتاسیم، درجه قلیائیت بدن را بالا برده و در دفع اوره و چربی خون بسیار موثر است و تامین کننده سلامتی کودکان ضعیف و نیز کم‌خونی و بی‌اشتهایی است. انجیر منبع غنی فیبر غذایی می‌باشد. لیگنین یک نوع فیبرغذایی غیرمحلول است که به مقدار زیاد در انجیر وجود دارد و نقش عمده‌ای در جلوگیری و رفع یبوست دارد.  انجیر ضد سرطان است و بیش از سایر میوه‌ها املاح و قند دارد. 50 درصد انجیر خشک را قند تشکیل می‌دهد. همچنین حاوی پتاسیم، منیزیم، کلسیم، فسفر و نیز ویتامین‌های B, C , A است.

 

زیتون

زیتون علاوه بر ارزش غذایی، ارزش دارویی زیادی دارد. روغن زیتون به جز خاصیت ضد سرطانی، فواید فراوانی دارد که از آن جمله ملین بودن آن و نرم کردن عضلات و آرامبخشی درد استخوان است. همچنین روغن زیتون به موها نرمی ‌و لطافت خاصی می‌بخشد و باعث تقویت مو می‌شود. عصاره زیتون برای چین و چروک پوست بسیار مفید است و باعث لطافت، نرمی ‌و شادابی پوست صورت می‌شود. اجزای مغذی خاص در روغن زیتون خالص می‌تواند دلیل تاثیر مثبت رژیم غذایی مدیترانه‌ای بر سلامت قلب باشد.

 

انگور

انگور یکی از بهترین منابع طبیعی گلوکز و فروکتوز است و 20درصد انگور را این مواد تشکیل می‌دهد. علاوه بر قندها، انگور دارای اسید تارتاریک و اسید مالیک فراوان است. مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم و آهن به مقدار زیاد در آن وجود دارد. در صورتی که پروتئین و چربی آن بسیار ناچیز است.  به گفته پژوهشگران غلیظ بودن خون، اکسیداسیون سریع کلسترول و سفت و سخت شدن رگ‌ها دلایل اصلی بروز بیماری‌های قلبی و تصلب شرایین هستند و با خوردن انگور قرمز، اکسیداسیون کلسترول، کاهش می‌یابد و رگ‌های خونی منبسط می‌شوند و خون با سرعت بیشتری در بدن جریان می‌یابد. علاوه بر این، خوردن انگور قرمز موجب بهبود عملکرد قلب می‌شود. انگور قرمز منبع سرشاری از آنتی‌اکسیدان‌ها است که از تراکم و روی هم انباشته شدن پلاکت‌های خون جلوگیری می‌کنند و در نتیجه مانع لخته شدن خون در رگ‌ها می‌شوند.

 

خرما

خرما میوه بهشتی و بسیار مقوی است که مواد معدنی بسیاری چون آهن، پتاسیم، روی و منگنز را دارا است. تحقیقات درباره خرما نشان داده‌اند که این میوه بهشتی می‌تواند از بسیاری از سرطان‌ها مانند سرطان کولون و معده پیشگیری کند. یکی از خواص خرما ملین بودن آن است، به شرطی که 6 تا 7 عدد خرما را در 2 لیوان آب جوش خیس کرده و صبح و شب آن را به صورت گرم بنوشید و یا مقداری خرما میل کنید و بلافاصله یک یا دو لیوان آب گرم روی آن بنوشید.

انار یک میوه بهشتى است. در روایات اسلامی ‌به عنوان بهترین میوه و برای تقویت لثه‌ها ذکر شده است. انار سرشار از آهن و ویتامین‌های A ,B ,C ,E می‌باشد

خاصیت دیگر خرما، خنثی کردن اسید اضافی معده است و از آنجا که زیادی اسید معده باعث ترش کردن و دل درد می‌شود، بنابراین هر وقت دل درد گرفتید، می‌توانید 2 تا 3 عدد خرمای تازه را در آب جوش خوب مخلوط کنید و سپس آن را بنوشید. خرما دارای 9 نوع ویتامین مختلف است که قرآن کریم بیش از سایر میوه‌ها از آن نام برده و آن را هم از میوه‌های دنیوی و هم میوه‌های بهشتی قرار داده است. خرما می‌تواند جایگزین یک وعده غذایی شود. این ویژگی‌ها را می‌توان برای انگور، انجیر و انار هم ذکر کرد.

 

عدس

نام عدس در قرآن ذکر شده است و چهار نوع عدس داریم. نوع قرمز آن از همه معروف‌تر است. مصرف عدس در کاهش قند و چربی خون موثر است. عدس حاوی حداقل 40 درصد پروتئین بوده که البته میزان مصرف آن با گوشت قرمز متفاوت است، چرا که اغلب 100 گرم گوشت نسبت به 100 گرم عدس به راحتی مصرف می‌شود. میزان آهن موجود در عدس بالا بوده و چربی آن نسبت به گوشت قرمز لخم نیز پایین‌تر است. به علاوه توصیه می‌شود اگر عدس با لیمو‌ترش و گوجه فرنگی که حاوی ویتامین C می‌باشند میل شود، جذب بهتری در بدن خواهد داشت.

 

ترنجبین

نام ترنجبین در قرآن ذکر شده است. ترنجبین ماده‌ای است شیرین که به صورت شبنم روی گیاه حاج یا خارشتر یا خاربز می‌نشیند. ترنجبین، شیرابه‌های برگ و ساقه‌های گیاه خارشتر است که ملین بوده و جوشانده آن برای سرفه و درد سینه مفید است. مشاهده شده است که این شیرابه‌های قندی به طور طبیعی و با ایجاد شکاف توسط حشره‌ای به خارج تراوش می‌شود. گیاه خارشتر درختچه یا بوته خاری است که در بیابان‌ها و دشت‌های کم‌ارتفاع ایران می‌روید. ترنجبین حاوى ترکیبات قندى مختلفى چون گلوکز و فروکتوز، ساکاروز و ترى‌ساکارید است که به راحتى در آب حل مى‌شود.

 

انار

انار یک میوه بهشتى است. در روایات اسلامی ‌به عنوان بهترین میوه و برای تقویت لثه‌ها ذکر شده است. انار سرشار از آهن و ویتامین‌های A ,B ,C ,E می‌باشد. یک لیوان آب انار، 40 درصد ویتامین C مورد نیاز روزانه بدن را تامین می‌کند. اگر می‌خواهید جوان بمانید، انار مصرف کنید، زیرا خوردن انار باعث جوان‌تر ماندن می‌شود. انار خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد و نسبت به چای سبز 3 برابر بیشتر این خاصیت را دارا است. آب انار جلوی تصلب شرایین را می‌گیرد و کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد. آب انار از به هم پیوستن پلاکت‌های خونی جلوگیری می‌کند، پس مانع از لخته شدن خون می‌گردد. انار موجب کاهش فشار خون بالا و کاهش چربی خون می‌شود. آب انار به کاهش خطر سرطان پوست، پستان و سرطان پروستات کمک می‌کند. پس بیایید از هم اکنون انار را جزو برنامه غذایی روزانه خود قرار دهیم. همچنین افرادی که در هفته 2 لیوان یا بیشتر آب انار می‌نوشند، احتمال پیشرفت و بروز آلزایمر در آنها کمتر می‌شود. حضرت محمد(ص) فرموده اند: هرکس انار بخورد، کینه و دشمنی را از خود دور کرده است.

 

زنجبیل

نام زنجبیل در قرآن ذکر شده است. زنجبیل از قدیم‌الایام مورد استفاده بوده و هنوز هم در طب سنتی نقش مهمی ‌را ایفا می‌کند. زنجبیل محرک جهاز‌ هاضمه و برای هضم غذا بسیار مفید است. زنجبیل برای درمان سوءهاضمه، نفخ، قولنج، استفراغ، تشنج موضعی، حالت‌های دردناک معده و تنگی‌نفس بسیار موثر است. عصاره زنجبیل همراه با آب‌لیمو و نمک طعام اگر قبل از غذا خورده شود، برای بی‌اشتهایی سودمند است. در مورد سوزش گلو و گرفتگی سینه و صدا یک تکه زنجبیل را می‌جوند تا بزاق خوب ترشح شود. عصاره زنجبیل برای درمان دیابت و روماتیسم مزمن مفید است. دندان درد و سردردهای عصبی با خمیری از زنجبیل خشک و آب تسکین می‌یابد. ابن‌سینا خواص تقویتی بسیاری علاوه بر این خواص برای زنجبیل برشمرده است. جالینوس استفاده از زنجبیل را در مورد همه بیماری‌های ناشی از سردی تجویز کرده است.

 

پیاز

نام پیاز در قرآن ذکر شده است. پیاز از ترکیبات مهم بسیاری از غذاها است. پیاز پخته را برای خاصیت ضدعفونی کننده‌ای که برای دستگاه گوارش دارد، همگان مصرف می‌کنند. خوردن زیاد پیاز باعث کاهش میزان گلوکز می‌شود، زیرا که آلیل‌پروپیل‌دی‌سولفید، مسئول کاهش قند خون بوسیله افزایش انسولین موجود در خون می‌باشد. آلیل‌پروپیل‌دی‌سولفید این کار را در تضاد با انسولین انجام می‌دهد،‌ به این صورت که یک دی‌سولفید، جاهایی از کبد را اشغال می‌کند که انسولین در آن قسمت‌ها غیرفعال است. این باعث می‌شود که مقدار انسولین افزایش یابد و گلوکز را به داخل سلول‌هایی هدایت کند که باعث کاهش قند خون می‌شوند. مصرف مداوم پیاز همانند سیر، کلسترول و فشارخون بالا را کاهش می‌دهد، دو عامل مهمی‌که از بروز بیماری‌های دیابتی و گرفتگی رگ‌ها جلوگیری می‌کنند و خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش می‌دهند. مصرف مداوم پیاز، حداقل 3 بار در هفته بطور چشمگیری سرعت رشد سرطان روده بزرگ را کاهش می‌دهد.

 

 

منبع: ماهنامه دنیای تغذیه - دکتر صدیقه نوبان

ده نکته در مورد سلامتی در قرآن

1 . بخورید و بیاشامید ; اما به اندازه کافی و لازم ; زیرا پرخوری و زیاده روی، سلامت شما را به خطر می اندازد; (اعراف/31) .

2 . همه دردها و ناراحتی های خود را می توانید با قرآن ریشه کن سازید; قرآن بخوانید و به آن عمل کنید و با روح قرآن مرتبط و همنوا گردید تا همه سیستم های روح و جسم شما در تعادل مطلوب خود قرار گیرند; (یونس/57 و اسراء/82) .

3 . در فرهنگ قرآنی، این خداوند است که بیماری ها را شفا می دهد و دیگران، وسیله و واسطه اند ; (شعرا/80) .

4 . اصل اول در سلامتی و صحت غذاها به فرموده قرآن، آن است که حلال و پاکیزه باشند .

این گونه غذا، می تواند مقدمات سلامتی را در بدن انسان فراهم نماید; اما این که یک ماده خوراکی واحد با ترکیبات غذایی ثابت و مشخص، در اثر حلال یا حرام بودن، دارای آثار متفاوتی بر سلامت انسان گردد، بحث علمی بسیار عمیقی می طلبد; (نحل/114 و بقره 168) . حلال یعنی چیزی که ممنوعیت شرعی ندارد و طیب یعنی چیزی که موافق طبع سالم انسانی باشد .

5 . بهترین نحوه تغذیه برای سلامت انسان که مورد سفارش قرآن کریم است، خوردن صبحانه و شام است ; یعنی غذای روزانه در دو وعده اصلی در اول روز و آخر روز صرف گردد . این شیوه غذا خوردن بهشتیان است که در سوره مریم، آیه 62 آمده است .

6 . به فرمان قرآن، مؤمنان شایسته ترین افراد در استفاده از نعمت های الهی - مانند غذاهای پاکیزه - می باشند . خداوند می فرماید: چه کسی این غذاهای پاکیزه را بر شما حرام کرده است؟ این ها زیبایی های زندگی دنیاست که خداوند برای بهترین بندگانش خلق نموده است . پس از نعمت های خداوند استفاده کنید; (اعراف/32 و مائده/87 و 88) . به قول امام علی (ع)، خداوند همان قدر از حرام شمردن آن چه حلال نموده است، ناراحت می شود که حرام او را نادیده بگیرید و مانند یک امر حلال انجام دهید .

7 . جالب است بدانید که خداوند مستقیما در قرآن به خوردن گوشت و ماهی و میوه اشاره می کند و آنها را از نعمت های زندگی بخش الهی برمی شمارد و از ما می خواهد که از آنها بخوریم که به ترتیب در سوره مائده آیه 1 و 96، سوره نحل، آیه 14 و سوره مؤمنون آیه 19 آمده است .

8 . مسئله خوراک در قرآن، آن قدر مهم است که در یک آیه مستقیما فرمان داده شده است که انسان با دقت و تامل در غذایی که می خورد، بنگرد; (عبس/24) ; یعنی این که یک انسان قرآنی، باید در نحوه تغذیه خود، نهایت دقت را داشته باشد .

9 . خداوند در قرآن کریم خواب را یکی از عوامل سلامت و آرامش روح انسان برمی شمارد و آن را نعمتی قابل ستایش و آیه ای از آیات اعجازآمیز الهی معرفی می کند; (روم/23 و فرقان/47) .

10 . آیا می دانید در فرهنگ قرآنی، سخت ترین و ناگوارترین بیماری ها چیست؟ قرآن مستقیما به این بیماری اشاره نموده، آن را نام می برد . این بیماری، مرض قلب یا بیماری دل نام دارد; چون وقتی روح و دل فردی به این بیماری گرفتار شد، از شنیدن و دیدن و درک حقایق عاجز می شود و این بدترین وضعی است که یک انسان پیدا می کند; (اعراف/179 و توبه/125) .